KINK 1500 ICON: R.E.M.

TWISTED KITES, NEGRO EYES OF CANS OF PISS?

Begin 1980 ontmoet Michael Stipe ene Peter Buck die werkzaam is in de lokale platenwinkel waar Michael zijn muziek koopt. Na verschillende aankopen blijkt dat Michael de hele tijd de platen koopt die Peter eigenlijk voor zichzelf opzij legde, waarmee duidelijk wordt dat de jongens dezelfde muzieksmaak hebben. Via een gemeenschappelijke vriend komen ze in contact met University of Georgia studenten Bill Berry en Mike Mills, wie al sinds de middelbare school samen muziek maken en fan zijn van dezelfde muziek. Ze besluiten om een samenwerking aan te gaan om te zien wat we met z’n vieren als band kunnen bereiken.

Na een aantal maanden oefenen en wat losse optredens heeft de groep nog steeds geen naam. Ze treden soms op onder de noemer Twisted Kites, en namen als Negro Eyes en Cans Of Piss worden rondgegooid. Uiteindelijk kiest Michael Stipe een willekeurig woord uit het woordenboek en landt op R.E.M.

Uiteindelijk stoppen alle bandleden met school om serieuzer bezig te zijn met de band. Ze vinden in Jefferson Holt, een enthousiaste eigenaar van een platenzaak in North Carolina, hun manager. In de stad waar de band vandaan komt (Athens, Georgia) is R.E.M. een vrijwel meteen een succes. De band ziet trekt veel publiek aan met optredens in de omgeving. Het anderhalve jaar dat volgt toert R.E.M. door het zuiden van Amerika in een omgebouwd busje en met vrijwel geen budget.

HET ECHTE WERK: EERSTE EPS EN ALBUMS

In april 1981 neemt R.E.M. hun eerste single op: ‘Radio Free Europe’. De single wordt duizend keer gedrukt, en doordat de single zo snel uitverkocht is worden er nog 600 stuks bijgedrukt. Ondanks het feit dat er maar 1600 stuks zijn uitgebracht kom de single in de top 10 lijst van de beste singles van het jaar van de New York Times! Eind 1981 neemt de band hu eerste EP, Chronic Town, op. Deze wordt in augustus 1982 uitgebracht op het indie-label waar de band op tekent, I.R.S., en krijgt veel positieve reacties.

Een jaar later (in 1983) brengt R.E.M. hun eerste album Murmur uit. Murmur wordt positief ontvangen door critici in Amerika, hoewel het platenlabel van R.E.M. in eerste instantie teleurgesteld is in de verkoopcijfers van het album. In 1984 brengt R.E.M. hun tweede album Reckoning uit. In Amerika is het album een succes voor een nog relatief kleine studentenband: Het album komt op nummer 27 van de Amerikaanse charts. Tot de frustratie van de band wordt het album niet goed gedistribueerd in het buitenland, wat resulteert in het feit dat Reckoning slechts op de 91^ste plek in de Britse charts belandt.

EUROPEES WEER EN MEER ZELFVERZEKERHEID

Voor hun derde album, Fables of the Reconstrution (1985), schrijft de band in Engeland. Ze zijn grimmig gestemd door het slechte weer en, volgens hen, slechte eten. Deze stemming sijpelt door in de muziek en teksten van de band. Ook dit album zorgt niet voor mainstream succes van de band. De bandleden leggen zich hierbij neer maar het label is niet tevreden.

Voor het vierde album, Lifes Rich Pageant (1986), wordt de stem van Michael Stipe meer naar de voorgrond van het geluid van de band getrokken. Volgens Peter Buck merk je vanaf dan dat Michael ook meer zelfverzekerd is in wat hij doet: “Michael is getting better at what he's doing, and he's getting more confident at it. And I think that shows up in the projection of his voice." Met dit album word er voor het eerst een single opgepakt door commerciële radiostations in Amerika (‘Fall On Me’).

SCOTT LITT EN INTERNATIONAAL SUCCES

Het vijfde album van de band, Document (1987), is de eerste samenwerking van de band met producer Scott Litt. Deze samenwerking belooft een zeer succesvolle combinatie: De band produceert de volgende vijf (!) albums van R.E.M., en maakt de meest succesvolle periode van de band mee. Op Document staan Stipe’s meest politieke teksten tot dan toe, als reactie op het conservatieve beleid van Amerikaanse president Ronald Reagan. Het is het eerste album dat meer dan een miljoen kopieën verkoopt, en dat in de top 20 komt in de Britse, Canadese en de Amerikaanse charts.

Door de groeiende frustratie tussen label en band (vooral omdat de bandleden van mening waren dat het label niet genoeg moeite deed om hun muziek internationaal goed te distribueren) tekenen ze met Warner Bros Records. Het eerste album dat ze bij het nieuwe label uitbrengen is Green in 1988. Na het album en een tour neemt de band een jaar vrij.

In 1990 komt de band weer bij elkaar en beginnen ze te werken aan hun zevende album. Deze keer schrijven ze expres met niet traditionele rock instrumentel zoals een mandoline, akoestische gitraar en een orgel. Het resultaat is Out of Time (1991), met daarop de meest bekende R.E.M. single: ‘Losing My Religion’. Mike Mills heft aangegeven dat er in hun carrier maar één lifechanging (?) moment was in hun carrier: "There've been very few life-changing events in our career because our career has been so gradual, if you want to talk about life changing, I think 'Losing My Religion' is the closest it gets". Ook tweede single ‘Shiny Happy People’ is een grote hit. Out of Time wordt in 1992 zeven keer genomineerd voor de Grammy’s, en wint er drie.

De band besluit niet te touren met Out Of Time, en brengt eind 1992 hun volgende album, Automatic for the People uit. Volgens veel critici is dit het beste album van R.E.M. Het album verkoopt wereldwijd meer dan 15 miljoen exemplaren en staat op nummer 1 in de Britse, en 2 in de Amerikaanse, hitlijsten. Het album dat volgt is Monster (1994), waarop expres het rockgeluid meer wordt opgezocht na de wat rustigere voorgaande albums.

GEZONDHEIDSPROBLEMEN EN TERUGLOPENDE VERKOOP

Na de release van Monster gaat de band in 1995 voor het eerst in zes jaar op tour. Hoewel de tour een commercieel succes is, is het een zware periode voor de band. Bill Berry heeft een hersenbloeding tijdens een optreden in Zwitserland, hij wordt meteen geopereerd en is binnen een maand genezen, maar dit is begin van een reeks aan gezondheidsproblemen voor de band. Ook Mike Mills en Michael Stipe moeten tijdens de tour onverwachts geopereerd worden aan verschillende problemen.

Terug in Amerika schrijft de band hun album New Adventures in Hi-Fi (1996). Het album wordt goed ontvangen maar verkoopt opvallend minder dan de laatste paar albums van R.E.M.. Dit kan ook zijn omdat de manier van muziek kopen en luisteren in die periode langzaam veranderde. Als er nu wordt teruggekeken naar het oeuvre van R.E.M. is men over het algemeen uitgesproken positief over het album, ook frontman Michael Stipe is enthousiast, hij vindt dit hun beste album.

“I GUESS A THREE-LEGGED DOG IS STILL A DOG.”

In oktober 1997 maakt Bill Berry bekend dat hij gaat stoppen met de band, maar alleen als de rest beloofd dan niet te stoppen. Hij wil niet de oorzaak zijn van het stoppen van R.E.M.. Dus besluiten Stipe, Buck en Mills om verder te gaan als trio. Over het vertrek van Berry zegt Stipe: “For me, Mike, and Peter, as R.E.M., are we still R.E.M.? I guess a three-legged dog is still a dog. It just has to learn to run differently.”

Dat anders lopen gaat, maar niet zo succesvol als voorheen. In 1998 brengt de band Up uit, wat niet zo warm wordt ontvangen. Het wordt opgevolgd door Reveal (2001) en Around The Sun (2004), en later door Accelerate (2008) en hun laatste studio album: Collapse Into Now (2011). Een half jaar na de release van hun laatste album maakt de band bekend te gaan stoppen. Op hun eigen website verteld de band dat het geen makkelijke keuze was, maar dat alle goede dingen ten einde moeten komen.

KINK 1500

R.E.M. is een band die ontzettend veel impact heeft gehad op artiesten over de hele wereld. Zo noemen Sonic Youth en Nirvana maar ook Radiohead, Coldplay en Pearl Jam allemaal R.E.M. als muzikale inspiratie. Niet zo gek dus dat R.E.M. vorig jaar wel 24 nummers in de KINK 1500 had. Vijf van die noteringen kwamen van het album Automatic For The People. Opvallend genoeg heeft geen enkele track het in de top 100 gehaald, de hoogste notering was ‘Nightswimming’ op nummer 181. Mocht je het daar niet mee eens zijn dan kun je daar nu nog verandering in brengen: Breng tot en met 9 oktober zelf je stem uit op de KINK 1500 – hier!